Problemy z zasypianiem u dzieci w wieku szkolnym i przedszkolnym

Kiedy dzieci mają zaledwie kilka miesięcy, sen zajmuje zdecydowaną większość nie tylko ich nocy, ale i dnia. Choć rodzice często skarżą się na nieprzespane noce i niejednokrotne wybudzanie maluszków, to myśl o tym, że ten stan dobiegnie końca, dodaje im otuchy. Co jednak w sytuacji, kiedy problemy z zasypianiem u dzieci nie kończą się lub pojawiają dopiero później, kiedy dziecko kończy kolejny rok? Podpowiadamy, jak pomóc dzieciom w ich problemach, jednocześnie pomagając przy tym sobie.

Problemy z zasypianiem u dzieci i możliwe przyczyny

Warto zastanowić się nad tym, co jest przyczyną problemu z zasypianiem u dzieci. Zwykle wystarczy dziecko zapytać, czy boi się ciemności, czy nie chce zostawać samo w pokoju, czy wydarzyło się coś, czym się denerwuje. Powodów może być naprawdę wiele, co istotne – dobrze jest wyeliminować na początku te, z którymi nie poradzimy sobie, zmieniając oświetlenie czy nawyki dziecka. Jeśli problem ma podłoże psychologiczne i wynika z nerwów, jakich dziecko doświadcza za dnia, nasz trud stworzenia odpowiedniej scenerii będzie na nic.

W Internecie wiele jest wskazówek odnoszących się do tego, jak dziecko przed snem wyciszyć i jak nauczyć go tego, że wraz z nadejściem wieczora przychodzi czas na sen. Porady te nie są bezpodstawne, bo to najczęściej złe nawyki są winowajcami problemów z zasypianiem u dzieci. Jeśli nie znajdziemy stałej, regularnej godziny, o jakiej nasze dziecko powinno już znaleźć się w łóżku, granica zostaje rozmyta, a dziecko nie będzie umiało jednocześnie przejść ze stanu wzmożonej aktywności i zabawy w ten, gdzie spokojnie kładzie się i zasypia. Podobnie jest przecież z osobami dorosłymi – w problemach z zasypianiem niezwykle skuteczne staje się wyznaczenie granic. Stałe godziny snu, pomieszczenia, w którym jedynie śpimy oraz unikaniu aktywności przed zaśnięciem.

Jak zasypiać jest lepiej: samodzielnie czy z rodzicem?

Opinie są podzielone. Jedni zdecydowanie uczą dziecka samodzielnego zasypiania już od pierwszych dni życia, dla innych niewyobrażalne jest pozostawienie dziecka samemu w pokoju pomimo jego płaczu i wołania. Prawda – jak to zwykle bywa – znajduje się gdzieś pośrodku. Niezależnie od podjętej przez nas decyzji, nie powinniśmy zostawiać maluszka płaczącego w pokoju. Jest to dla niego duży stres, który wpływa także na jego rozwój. Poleca się jednak, by już od początku śpiąc tuż obok nas, niemowlę miało swoje łóżeczko, tuż obok naszego, co ułatwi późniejsze nie tylko spanie, ale i zasypianie dziecka osobno. Jeśli też chcemy dziecko uspokoić, róbmy to najpierw w łóżku, dopiero później biorąc malucha na ręce, kiedy sytuacja się nie polepsza.

Problemy z zasypianiem dziecka w wieku szkolnym

W przypadku starszych dzieci problemem jest sam moment zaśnięcia. Marzeniem wielu zmęczonych rodziców jest to, by pocałowanie na dobranoc i zamknięcie za sobą drzwi było jednoznaczne z tym, że dziecko zaraz zaśnie. Jednak, niestety, nie bez powodu jest to jedynie marzeniem. Częściej dziecko wymusza uwagę – czytanie kolejnej bajki, kolejną piosenkę na dobranoc, jeszcze chwilę rozmowy. Im bardziej mu na to pozwalamy, tym trudniej przychodzi później nauczenie dziecka zasypiania. Trzeba być w tym konsekwentnym. Dzieci potrzebują snu, są zmęczone, jednak chęć zabawy z rodzicami bywa silniejsza. Tutaj pomaga konsekwencja. Nie zostawiajmy dziecka samego, ale nie dajmy się zagadywać, nie reagujmy na prośby. Bądźmy obok, skoro boi się być samo, ale nie bawmy się już. Spokojnie warto tłumaczyć, że „czas spać”.

Podstawy, czyli od czego zacząć walkę o bezproblemowe usypianie

Jeśli dziecko na nasze pytania o lęki, wyraźnie dało nam znać, że coś nie jest w porządku – skontaktujmy się w razie konieczności z psychologiem. Lepiej wykluczyć problemy niż żyć w błędnym przekonaniu, że wszystko jest w porządku. Jeśli jednak maluch czuje się dobrze, nie boi się koszmarów sennych, potwory spod łóżka też nie są dla niego większym zmartwieniem niż chęć zabawy z rodzicami najlepiej do świtu, wypróbujmy kilka podstawowych zasad. Ich sprawdzenie może okazać się początkiem spokojnej nocy:

Ustalmy stałe godziny zasypiania oraz czynności poprzedzające położenie się do łóżka, np. przebranie w piżamkę lub umycie przed snem ząbków.
W przypadku małych dzieci sprawdzają się rekwizyty typu kołysanki czy szumiące zabawki – specyficzny szum usypia dzieci. Jeśli ich nie mamy, Internet oferuje wiele gotowych nagrań. Sprawdza się także włączenie suszarki.
Zadbajmy o właściwą temperaturę w pokoju. Możemy wcześniej przewietrzyć pokój, pamiętając o tym, by w momencie usypiania dziecka okno było już zamknięte. Ważne jest też, by łóżeczko było wygodne. Pomaga też zasłonienie okien, by nie dochodziło z zewnątrz światło.
Nie zostawiaj płaczącego dziecka samego w pokoju.
Jednocześnie unikaj odpowiadania na jego pytania, nie reaguj na zaproszenia do zabawy.
Usypiając dziecko, nie kładź się w jego łóżeczku. Możesz być obok, lecz unikaj zasypiania w Twoich objęciach, bo obudzi się wtedy, gdy będziesz próbować wyjść.