Otyłość brzuszna u dzieci w polsce: jak z nią walczyć?

Nadwaga u dzieci

Coraz więcej dzieci ma problem z nadwagą. Niestety wpływają na to złe nawyki żywieniowe oraz tryb życia. Coraz więcej dzieci wolny czas spędza przed komputerem, a zapracowani rodzice bagatelizują problem. Należy sobie uświadomić, że jest to problem, który może mieć ogromny wpływ na zdrowie naszego dziecka, oraz mieć bezpośredni wpływ na jego przyszłość. Aby przybliżyć temat otyłości brzusznej wśród dzieci, postanowiliśmy porozmawiać o tym z dietetykiem, Panią Elizą Dziołak.

Czy problem nadwagi i otyłości brzusznej dzieci w wieku szkolnym to duży problem w Polsce?

Problem nadwagi i otyłości jest już widoczny na całym świecie. Światowa Organizacja Zdrowia ostrzega jednak, że problem będzie dalej rosnąć. Szacuje się, że w obecnej chwili w Polsce jest ok 16% młodzieży i dzieci, które mają nadwagę lub są otyłe. Dla porównania w 1995 roku było to 9%. Widać zatem, że w Polsce problem nieustannie rośnie.

Jak Pani, jako specjalista, ocenia poziom świadomości rodziców w kwestii żywienia dzieci?

Widzę, że rodzice intensywnie doszkalają się na ten temat, korzystając z książek lub informacji znalezionych w internecie. W internecie jednak można czasem znaleźć wiele nieprawdziwych informacji. Mnogość reklam o zdrowych przekąskach dla dzieci, które wcale takie nie są, też na pewno nie pomagają. Według mnie rodzice powinni odżywiać swoje dzieci maksymalnie naturalnie, unikając przetworzonych produktów, których skład pozostawia wiele do życzenia.

Kiedy kończy się nadwaga, a zaczyna otyłość?

Aby zdiagnozować nadwagę czy otyłość u dzieci i dorosłych posługujemy się wskaźnikiem BMI oraz pomiarami ciała. Wskaźnik BMI u dorosłych oblicza się na podstawie danych o wadze i wzroście osoby badanej. Wskaźnik BMI klasyfikuje się następująco:

<18,5 – niedowaga

19-25 – waga prawidłowa

25-30 – nadwaga

30 – 35 – otyłość 1 stopnia

35 – 40 – otyłość 2 stopnia

40 – otyłość olbrzymia

Z uwagi na to, że dzieci i młodzież znajdują się w okresie intensywnego wzrostu i rozwoju, wskaźnik BMI stosowany w przypadku dorosłych nie daje miarodajnych wyników. Specjalnie dla tej grupy opracowano pomiary bazujące na siatkach centylowych. W obliczeniach brane są pod uwagę: płeć, wiek, wzrost i waga dziecka. Klasyfikacja wygląda następująco:

<5 centyli – niedowaga

5 – 24,99 – szczupłość

25 – 84,99 – waga prawidłowa

85 – 94,99 – nadwaga

>95 otyłość

Jakie błędy w żywieniu polscy rodzice popełniają najczęściej?

Moim zdaniem problem leży przede wszystkim w kształtowaniu złych nawyków żywieniowych oraz w niedostatecznej edukacji dzieci przez swoich rodziców. Przekąski dla dzieci to np. słodka bułka, słodycze lub słodkie napoje. To przyzwyczaja dzieci do słodkich potraw, które ciężko zastąpić produktami z naturalnie występującymi cukrami (np. w owocach). Warto zatem ograniczać albo możliwie eliminować tego typu przekąski, a dania dosładzać dodatkiem naturalnego syropu z owoców. Jeśli rodzice koniecznie chcą kupować gotowe soki lub napoje – warto na początku przyjrzeć się składowi takich produktów. Im wcześniej rodzic wypracuje z dzieckiem prawidłowe postawy żywieniowe, tym mniejsze ryzyko wystąpienia otyłości. Dodatkowo bardzo ważne jest to, aby dziecko spędzało bardzo dużo czasu na świeżym powietrzu, uprawiając różnego rodzaju aktywności fizyczne.

Jakie rady dałaby Pani rodzicom, którzy zauważają, że ich dzieci mają za wysoką wagę?

Przede wszystkim zdiagnozowanie błędów, które popełniła się w żywieniu naszego dziecka. Jeśli dziecko zjada w ciągu dnia dużo słodyczy, popija to sokiem i ma zerową aktywność fizyczną, to odpowiedź jest chyba jasna. Od pierwszych lat życia dziecka trzeba zachęcić je do spożywania owoców sezonowych oraz warzyw, pod różną postacią. Jeśli jednak nadwaga jest już mocno zauważalna, sugerowałabym kontakt z pediatrą oraz dietetykiem w celu wypracowania odpowiednich zaleceń żywieniowych. Możliwe również, że oprócz samych błędów żywieniowych dziecko ma inne problemy, które należałoby zdiagnozować.

Na ile ważne jest zaangażowanie rodziców w zdrowe odżywianie?

Rodzice powinni rozpocząć to zadanie od siebie samych. Jeśli rodzice nie przestrzegają zasad prawidłowego żywienia, spożywają produkty bogate w cukry i tłuszcz, stanowią przykład dla swoich dzieci. Jeśli dziecko musi przejść na dietę, cały dom powinien to zrobić. Rodzice powinni być świadomi tego, czym karmią siebie oraz swoje dzieci. Warto uważnie studiować etykiety produktów i wybierać te produkty, które są przygotowane z użyciem jak najmniejszej ilości cukru oraz innych dodatków. Oprócz tego ważne jest, aby rodzice nieustannie zachęcali swoje pociechy do aktywności fizycznej.

W aspekcie zdrowego odżywiania mówi się o pięciu posiłkach owoców lub warzyw każdego dnia. Z wielu reklam telewizyjnych słyszymy, że jedną z tych porcji możemy zastąpić szklanką soku. Co Pani o tym sądzi? Czy są na rynku soki, które rzeczywiście mogą zastąpić porcję warzyw/owoców?

Tak, ale sugerowałabym raczej przygotować sok samemu w domu niż kupowanie gotowych produktów. Większość producentów stosuje do przygotowania swoich produktów zagęszczony sok z danego owocu. Robią to, ponieważ zagęszczenie tj. odparowanie z soku wody powoduje wydłużenie przydatności takiego produktu do spożycia. Nie twierdzę, że tego rodzaju soki są niezdrowe, po co jednak kupować produkt przerobiony, jeśli można w łatwy sposób przygotować to samo u siebie w domu?

Jak poradzić sobie z dzieckiem, które nie potrafi funkcjonować bez słodyczy?

Cukier uzależnia, im wcześniej mamy z nim do czynienia, tym trudniej nam się od niego odzwyczaić. Szczególnie dzieci trudno odzwyczaić od tej smacznej przyjemności. W początkowej fazie odzwyczajania od słodyczy proponowałabym sukcesywne zmniejszenie ilości słodkich przekąsek w ciągu dnia. Dodatkowo poszukałabym przekąsek, które są słodkie, ale jednocześnie posiadają dużo mniejszą ilość cukru w produkcie – np. batony zbożowo-owocowe, które nie posiadają w swoim składzie cukru. Dobrym pomysłem jest również przygotowanie różnych słodkich przekąsek w domu, przy użyciu zdrowych składników i mniejszej ilości cukru.

Jak nadwaga i otyłość brzuszna wpływa na zdrowie dziecka i czym będzie skutkować w jego dorosłym życiu?

Nadwaga i otyłość brzuszna u dzieci w wieku szkolnym może prowadzić do rozwoju wielu chorób dietozależnych, takich jak: nadciśnienie, miażdżyca czy cukrzyca. Każda z tych chorób może znacząco obniżyć jakość życia dziecka. Dodatkowo dziecko może być narażone na wykluczenie społeczne przez koleżanki i kolegów, co bardzo negatywnie wpłynie na rozwój emocjonalny. Każdy rodzic chce, aby ich dziecko było zdrowe i szczęśliwe, dlatego ważne jest, aby w porę zdiagnozować problem i wdrożyć odpowiednie leczenie, które skutkować będzie prawidłową masą ciała i odpowiednim rozwojem naszych pociech.