Jako rodzice martwimy się tym, jak poradzą sobie nasze dzieci w szkole lub przedszkolu. Często obawiamy się, że nie uda im się nawiązać kontaktów z rówieśnikami lub dojdzie między nimi do sprzeczek. Choć z pewnością trudno się tych obaw pozbyć, to warto wiedzieć, że mamy wpływ na to, jak dziecko odnajdzie się w nowym środowisku i warto jeszcze przed pierwszym dniem w szkole dobrze go do tego przygotowywać.
Naszym zachowaniem możemy wspierać ich rozwój oraz ułatwiać proces adaptacji do przedszkola i późniejszej szkoły. Poniżej przedstawiamy przydatne wskazówki, jak pomóc dziecku w szkole i w kontaktach z rówieśnikami.
Jak pomóc dziecku w adaptacji do przedszkola?
Przedszkole jest ważnym momentem w życiu dzieci. Często stresującym, bo związanym jednocześnie z oswajaniem nowego miejsca, jak i z brakiem obecności rodziców. By pomóc dziecku w przedszkolu i ułatwić adaptację, warto stopniowo przyzwyczajać dziecko do nadejścia nowych sytuacji. A poranne chwile rozstania przeprowadzać sprawnie, lecz mądrze i z empatią.
1. Pierwsze próby i opowiadania
Nim nadejdzie ten dzień, w którym nasze dziecko przekroczy progi przedszkola, warto jest wcześniej przygotować je na zbliżające się zmiany.
Możemy to zrobić poprzez opowiadanie o przedszkolu, tłumaczenie tego, jak wygląda w nim plan dnia. Ważne jest jednak to, by nie ograniczać opowieści jedynie do nazbyt pozytywnych aspektów. Jeśli zbyt wyidealizujemy przedszkole, dziecko poczuje się rozczarowane (nigdy nie jesteśmy w stanie przewidzieć, czy żadne trudności nie wystąpią). Podobnie w drugą stronę. Unikajmy sformułowań „na pewno sobie poradzisz”, „to nie jest takie straszne”. Nie przedstawiajmy przedszkola jako wyzwania, przed którym maluch ma stanąć. Starajmy się mówić jako o czymś przyjemnym, a przy tym zgodnym ze stanem faktycznym, np. że w przedszkolu będzie również wiele innych dzieci, będą gry i zabawy.
Świetnym rozwiązaniem jest wykorzystanie okazji uczestniczenia w dniach otwartych w wybranym przez nas przedszkolu lub w tzw. okresie adaptacyjnym, w którym dzieci mogą poznać nowe otoczenie razem z towarzyszącymi im rodzicami. Jeśli jednak tej opcji nie mamy lub nie zdążyliśmy jej wykorzystać, możemy równie dobrze samodzielnie w domu próbować zabawy w przedszkole. Wspólnie z dzieckiem ćwiczyć podobne gry, konkursy i zadania.
Adaptacja przedszkolna, stopniowe zwiększanie czasu i dotrzymywanie obietnic
Jeśli to tylko możliwe, starajmy się stopniowo zwiększać czas, który dziecko spędza w przedszkolu. Zacznijmy od godziny, a następnie przedłużajmy ją o jeszcze raz tyle. W ten sposób ograniczymy stres dziecka związany z nową sytuacją i pozwolimy mu na spokojniejsze oswajanie z nią.
Kolejną sprawą jest to, by zawsze dotrzymywać danego dziecku słowa. Choć godziny mogą niewiele mu mówić, to komunikat „będę po obiedzie” będzie już dla malucha jasny. Nie spóźniajmy się i zawsze starajmy się wypełnić nasze obietnice. W pierwszych dniach, kiedy dziecko nie jest jeszcze przyzwyczajone do pozostawiania pod opieką kogoś innego niż rodzice, maluch w niecierpliwości oczekuje chwili, w której zobaczy mamę i tatę. Pokażmy mu, że może być pewne naszego powrotu.
Jak pomóc dziecku w szkole i przedszkolu – rozstania i pierwsze trudności
Zasada dotycząca rozstań nie różni się szczególnie mocno w przypadku szkoły czy przedszkola, w obu przypadkach powinniśmy zachować konsekwencję i jednocześnie zrozumienie dla emocji dziecka. Choć reakcje, ze względu na wiek, mogą być różne, to strach i obawy często bardzo podobne.
1. Pozwólmy się dziecku uspokoić
Próby wchodzenia w dyskusję z przerażonym rozstaniem z rodzicami maluchem zawsze spisane są na straty. Dlatego lepiej dać się dziecku wypłakać i samodzielnie uspokoić, nie używając przy tym słów „uspokój się” czy „to tylko kilka godzin” itp. Zdenerwowanie oraz towarzyszący tej sytuacji strach jest normalny. Wyjątkiem jest sytuacja, w której dziecko chce w ten sposób manipulować rodzicem, starając się go zatrzymać.
Co jednak ważne, rozstania powinny być powiązane z naszą konsekwencją. Najlepiej wyróbmy nawyk, np. zdjęcie kurtki oraz odprowadzenie na salę i przekazanie opiekunce, po którym zostawimy już dziecko samo. Możemy mu pomachać, ale nie obserwujmy z boku tego, co dziecko robi już po rozstaniu. Pokażmy mu, że określony gest, np. machanie ręką, związany jest bezwzględnie z naszym odejściem. Rozstania najlepiej by były jak najkrótsze i nie prowokowały do kolejnych ataków histerii.
2. Pomoc w szkole – rozmowa z dzieckiem
Szczera rozmowa jest szczególnie ważna wtedy, kiedy dziecko sprzeciwia się chodzeniu do przedszkola lub szkoły. Warto zapytać, o co tak naprawdę chodzi. Czasem w szkole mają miejsce sytuacje, które dla nas mogłyby okazać się błahostkami, jednak z perspektywy małego dziecka są one poważnymi problemami, które tak też powinniśmy potraktować.
Jak pomóc w kontaktach z rówieśnikami w szkole i przedszkolu
Naukę nawiązywania relacji z rówieśnikami warto zacząć na długo przed pójściem dziecka do szkoły. Świetnym do tego miejscem są parki czy place zabaw, gdzie dzieci uczą się współpracy między sobą, rozwiązywania pierwszych sporów i dzielenia między sobą zabawkami.
Próby znalezienia dla naszego dziecka przyjaciółki lub przyjaciela jeszcze przed rozpoczęciem szkoły mają również tę wartość, że później, kiedy przyjdzie już rok szkolny, dzieci mogą iść do tej samej placówki razem. W ten sposób będą się czuły pewniej w nowej sytuacji.
Tym, na co powinniśmy być szczególnie wyczuleni, jest temperament dziecka. Jeśli należy ono do osób nieśmiałych lub po prostu woli bawić się samodzielnie, to nie zmuszajmy dziecka na siłę do nawiązywania kontaktów. W ten sposób możemy bardziej zaszkodzić, niż pomóc. Dajmy dziecku okazję do poznania innych dzieci, lecz nigdy nie wymuszajmy na nim niczego.
2 thoughts on “Jak pomóc dziecku w szkole i w kontaktach z rówieśnikami”
Roma
(01-12-2017 - 13:45)dużo też zależy od samego dziecka, jaki ma charakter oraz usposobienie
Fatima
(01-12-2017 - 13:47)To są naprawdę niełatwe tematy, warto na pewno z dziećmi dużo rozmawiać i być na bieżąco ze wszystkim co dzieje się w ich życiu – tak długo jak na to pozwolą.